Listfræði á Hugvísindaþingi Háskóla Íslands dagana 8. og 9. mars 2019
Málstofa: Listakonur, húsmæður, netagerðarkonur og kvenlíkaminn ; sýnishorn úr rannsókninni “Í kjölfar kosningaréttar”
Föstudagur 8. mars, kl. 15.15-17:15, Stofa 201, Oddi
Hanna Guðlaug Guðmundsdóttir: Þingvellir/Paris (1930). Um myndlist, mæður og “fagran fugl úr norðri”.
Á myndlistarsýningu Alþingishátíðarinnar árið 1930 var meirihluti málverka landslagsmyndir, m.a af Þingvöllum. Má greina í orðræðu um myndlist árin fram að hátíðinni að landslagsmyndir ættu að endurspegla hið sanna, íslenska, karlmannlega en hinu kvenlega gjarnan teflt fram sem andstæðu. Orðræðan um kvenleikann er áberandi um 1930 samstíga því að átakalínur skerpast um kvenréttindamál, þátttöku kvenna í opinberu lífi og þjóðernislegt húsmóðurhlutverk. Ef til vill má sjá verkið Móðurást eftir Nínu Sæmundsson sem sett var upp í Mæðragarðinum árið 1930, sem táknmynd fyrir þá flóknu orðræðu og nýja tíma; fyrsta opinbera listaverkið eftir myndlistarkonu, verk sem hafði hlotið mikið lof á Haustsýningu í París. Önnur myndlistarkona gerir garðinn frægan í París, Ingibjörg S. Bjarnason, en þar sýndi hún verk árið 1930 með framsæknum hópi abstraktlistamanna og var jafnframt ein af stofnendum hans; engu að síður var hún af sumum þar einungis þekkt sem “fagur fugl úr norðri”. Mörgum konum þótti framhjá sér gengið á Alþingishátíðinni 1930 og því má segja að “flekaskilin” á Þingvöllum séu táknræn fyrir orðræðuna og ólíkar hugmyndir um myndlist, mæður, kvenleika og nútímann.
Ólöf Nordal: Musée Islandique/Das Experiment Island
Ólöf Nordal segir frá myndlistarverkefnum sínum Musée Islandique og Das Experiment Island sem eru ljósmyndir unnar upp úr gagnasöfnum um líkamsmannfræði frá ólíkum tímum. Hún veltir fyrir sér áleitnum spurningum sem vöknuðu upp við gerð verkanna svo sem nýlenduhyggju, kynþáttahyggju, sjálfsmynd þjóða, persónuvernd og þekkingarsköpun.
Ann-Sofie N. Gremaud: Samtímalist sem drifkraftur nýrra (grænlensk-íslenskra) frásagna
Þegar kemur að pólitískum og menningarlegum viðhorfum til framtíðar þess svæðis sem er til skiptis kallað Vesturnorðrið, Norðurslóðir, eða núverandi og fyrrverandi meðlimir Konungsríkisins Danmörk, er verið að velta upp ólíkum túlkunum fortíðar. Þess háttar túlkun fer fram á mörgum sviðum: hjá almenningi, í stjórnmálum, innan fræðasviða og í listum. Nýlendustefna Dana og heimsvaldastefnan almennt hafa lengi myndað ramma sem hefur mótað samskipti Íslands og Grænlands (eða skort á því), en í báðum löndum er vaxandi áhugi á að efla samskipti og tjá mismunandi túlkanir á fortíðinni. Ann-Sofie N. Gremaud segir frá listamannasamstörfum sem fjalla um þessar spurningar.
Andmælandi að loknum fyrirlestrum er Æsa Sigurjónsdóttir, dósent í listfræði við HÍ.
Málstofa: Umdeild list í samtíma
Laugardagur 9. mars ,kl. 15:00-16:00, Stofa 304 í Árnagarði
Uranchimeg (Orna) Tsultem: On Nude Depictions in Asian Art: a Case of “The Green Palace”
This presentation will focus on a unique painting that was produced circa 1912 in Mongolia. Titled The Green Palace, the painting at first glance shows a panoramic view of a temple of a ruler shown from above. Yet a close observation reveals numerous extraordinary details that depict nude couples, grotesque phallus images, men engaged in murky deeds of pleasure and pain. As this painting is made by a monk-artist for a monk-ruler, how can we understand and interpret such unusual visual imagery where the monastic vows of celibacy and strict morals are so deliberately abandoned? This presentation will discuss how such grotesquerie discloses “that instantiation of pain” of both the artist and of the patron, the anguish, which, according to Sigmund Freud, is “projected outward [to] manifest as aggression” in the work of art. Taking an approach advocated by a historian Francis Haskell, I will argue this painting is the kind of visual prophesy of upcoming destructive years imposed by the socialist regime.
Hlynur Helgason: List, valdbeiting, ábyrgð: Nektarmyndir Gunnlaugs Blöndals í sögulegu samhengi
Það vakti athygli og deilur þegar upplýsingar um það að Seðlabankinn hefði ákveðið að færa tvö málverk eftir Gunnlaug Blöndal úr skrifstofu eins yfirmanna stofnunarinnar í geymslur. Þetta gefur okkur tilefni til að skoða myndirnar nánar og setja þær í samhengi við sögu nektarmynda í nútímamyndlist. Í erindinu verður stiklað á stóru í þeirri sögu og skoðuð dæmi eftir virta listamenn sem gefa innsýn í afstöðu listamanna og velgjörðarmanna til nektar í myndlist frá ofanverðri 19. öld fram yfir miðja þá 20., þegar Gunnlaugur málaði myndir sínar. Í samhengi við þetta verður táknræn merking og notkun mynda sem þessara skoðuð, hvernig sú umræða sem átti sér stað um myndir Gunnlaugs gæti verið til marks um breytingar á menningarlegri afstöðu í kjölfar #MeToo-hreyfingarinnar.
Lektor / Assistant Professor
Hug- og félagsvísindasvið / School of Humanities and Social Sciences
Háskólinn á Akureyri / University of Akureyri
Sólborg v/Norðurslóð
IS-600 Akureyri
<mailto:margretolafs@unak.is> margretolafs@unak.is
Sími/Tel. +354 460 8561
Sigrún Alba Sigurðardóttir sýningarstjóri heldur fyrirlestur um sýninguna Lífsblómið. Fullveldi Íslands í 100 ár sem var opnuð í Listasafni Íslands síðastliðið sumar.
Sýningin fjallar eins og nafnið gefur til kynna um fullveldi Íslands. Það er í krafti fullveldisins sem við Íslendingar erum þjóð meðal þjóða, að við getum látið að okkur kveða, hvort sem er í mannréttindamálum, í umhverfismálum eða öðrum málum sem tekist er á um á alþjóðavettvangi. Það er í krafti fullveldisins sem við höfum eitthvað að gefa. Á síðustu 100 árum hefur víða verið tekist á um fullveldið og spurningar er varða stöðu Íslands í heiminum. Austurvöllur, Alþingi, fjölmiðlar og listasöfn hafa meðal annars verið vettvangur fyrir þessa umræðu. Í fyrirlestri sínum mun Sigrún Alba Sigurðardóttir, sýningarstjóri Lífsblómsins, beina sjónum sínum að hugmyndaheimi sýningarinnar og ekki síst þætti myndlistarinnar á sýningunni en fjöldi listamanna á verk á sýningunni og má þar nefna Ólöfu Nordal, Ragnar Kjartansson, Ólaf Elíasson, Lindu Vilhjálmsdóttur, Birgi Andrésson, Kristínu Jónsdóttur, Jóhannes Kjarval, Rúrí, Pétur Thomsen, Unnar Örn, Úlf Eldjárn, Steingrím Eyfjörð, Libiu Castro og Ólaf Ólafsson. Sýningin er samstarfsverkefni Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Þjóðskjalasafns Íslands og Listasafns Íslands.
Sigrún Alba Sigurðardóttir er lektor og starfandi deildarforseti hönnunar- og arkitektúrdeildar Listaháskóla Íslands. Auk kennslu og stjórnunarstarfa við Listaháskólann hefur Sigrún gefið út bækur og fræðigreinar á sviði ljósmyndafræði, arkitektúrs og menningarfræða og starfað með myndlistarmönnum við textagerð af ýmsu tagi. Helstu verkefni hennar sem sýningarhöfundar og sýningarstjóra eru Lífsblómið (Listasafn Íslands 2018), Leiftur á stund hættunar (Listasafn Árnesinga 2009) Þrælkun, þroski, þrá (Þjóðminjasafn Íslands 2009) og Heima-Heiman (Ljósmyndasafn Reykjavíkur 2008).
Ólöf K. Sigurðardóttir, safnstjóri Listasafns Reykjavíkur og Markús Þór Andrésson, deildarstjóri sýninga og miðlunar, fjalla um sýninguna Einskismannsland – Ríkir þar fegurðin ein? í hádegisfyrirlestri á vegum Listfræðafélags Íslands, miðvikudaginn 26. september kl. 12 í Safnahúsinu við Hverfisgötu.
Sýningin Einskismannsland – Ríkir þar fegurðin ein? er viðmikil myndlistarsýning sem staðið hefur yfir í tveimur safnahúsum Listasafns Reykjavíkur, Hafnarhúsinu og á Kjarvalsstöðum, frá því í júní. Á sýningunni, sem lýkur þann 30. september nk., eru fjölmörg verk eftir frumkvöðla íslenskrar myndlistar, auk nýrri verka eftir starfandi listamenn samtímans. Sýningin er áhugaverð út frá listfræðilegu sjónarhorni, því hún segir sögu íslenskrar myndlistar frá upphafi 20. aldar til upphafs 21. aldar með því að beina sjónum að verkum sem endurspegla tengsl Íslendinga við víðerni landsins. Sýningunni er ætlað að varpa fram spurningum um breytilegt verðmætamat gagnvart náttúrunni, en hún veitir einnig færi á að ræða hlutverk myndlistarinnar í samfélaginu og hvernig hún endurspeglar tíðarandann hverju sinni. Á 100 ára afmæli Fullveldis Íslands veitir hún kærkomið tækifæri til að skoða rauðan þráð í sögu íslenskrar myndlistar, sem eru tengsl myndlistarmanna við íslenska náttúru og landslag. Sýningin er hluti af afmælishátíð fullveldisins og hluti af Listahátíð í Reykjavík 2018.
Listfræðafélagi Íslands er sönn ánægja að taka á móti Ólöfu K. Sigurðardóttur, sýningarstjóra sýningarinnar, og Markúsi Þór Andréssyni, sem ætla að segja frá sýningunni og tilurð hennar í hádegisfyrirlestri á vegum félagsins. Eftir umfjöllun Ólafar og Markúsar Þórs verður opnað fyrir umræður.
Haustið 2018 eru hádgisfyrirlestrar Listfræðafélags Íslands helgaðir 100 ára afmæli fullveldis Íslands. Fyrirlestarnir eru opnir öllum. Aðgangur er ókeypis.
Harpa Björnsdóttir flytur fyrirlesturinn „Bróderað landslag“ á vegum Listfræðafélags Íslands miðvikudaginn 2. maí kl. 12 í Safnahúsinu við Hverfisgötu.
Í erindi sínu mun Harpa fjalla um sérkennileg myndverk frá árunum 1914-1956, þar sem himinn og vatn er málað en landslag saumað út með listsaumi. Verkin kallast á við þá landslagsdýrkun sem kom fram hjá íslenskum listmálurum á sama tíma og tengist sjálfstæðisbaráttu og styrkingu á sjálfsmynd þjóðar sem rís á þessum árum til fullveldis og síðar til fulls sjálfstæðis. Sýning á nokkrum slíkum verkum opnar í Safnasafninu um miðjan maí.
Harpa Björnsdóttir stundaði nám við Myndlista- og handíðaskóla Íslands, Háskóla Íslands, Leiðsögumannaskóla Íslands og var gestanemandi við listaskóla í Kaupmannahöfn og Dublin. Hún hefur starfað sem myndlistarmaður frá árinu 1983, var verkefnastjóri Menningarnætur í Reykjavík 1997 og 1998 og framkvæmdastjóri Listahátíðar í Reykjavík 1999-2000. Harpa hefur einnig verið sýningarstjóri fjölmargra sýninga.
Harpa hefur unnið að rannsókn og útgáfu bókar um Karl Einarsson Dunganon í samstarfi við Helgu Hjörvar, bókin mun koma út samhliða yfirlitssýningu á verkum hans í Listasafni Íslands í haust. Undanfarin ár hefur Harpa unnið að rannsókn á lífi og myndlist Sölva Helgasonar (1820-1895) og stefnir að útgáfu bókar á 200 ára ártíð hans árið 2020.
Gunnar J. Árnason listheimspekingur flytur fyrirlesturinn „Um afdrif listfræðinnar í hugmyndaheimi nútímans“ á vegum Listfræðafélags Íslands miðvikudaginn 4. apríl kl. 12 í Safnahúsinu við Hverfisgötu.
Gunnar er höfundur bókarinnar Ásýnd heimsins, um listir og fagurfræði í hugmyndaheimi nútímans. Í henni er fjallað hvernig listir og fagurfræði hafa haft áhrif á margar af þeim heimspekilegu hugmyndum sem gegndu stóru hlutverki í að skapa hugmyndaheim nútímans frá átjándu öld til loka tuttugustu aldar. Í erindi sínu mun Gunnar ræða um listfræði, listasögu og listgagnrýni, í ljósi þessarar sögu og velta fyrir sér þeirri spurningu hver staða listfræði er í hugmyndaheimi nútímans og hvaða erindi hún á við samtímann. Hvað ætlar hún sér með listina, hvað ætlar hún sér með okkur?
Gunnar J. Árnason hefur skrifað um myndlist um árabil og verið stundakennari við Listaháskóla Íslands. Hann lærði myndlist í Myndlista- og handíðaskóla Íslands og School of Visual Arts í New York áður en hann sneri sér að heimspeki við Háskóla Íslands og listheimspeki og fagurfræði við Cambridge háskóla á Englandi.
Ásýnd heimsins, um list og fagurfræði í hugmyndaheimi nútímans, kom út á vegum Listaháskóla Íslands og Háskólaútgáfunnar árið 2017.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
